Με τον όρο σπηλαιολογία εννοείται η επιστημονική έρευνα των σπηλαίων και άλλων καρστικών χαρακτηριστικών, η διαμόρφωση, η δομή, οι φυσικές ιδιότητες, η ιστορία, οι ιδιαίτερες μορφές ζωής και οι φυσικές διαδικασίες μέσω των οποίων σχηματίζονται (σπηλαιογένεση) και αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου (σπηλαιομορφολογία).
Ο όρος σπηλαιολογία εφαρμόζεται σήμερα στην Ελλάδα και σχεδόν ταυτίζονται οι δύο έννοιες (επιστημονική και αθλητική δραστηριότητα της εξερεύνησης σπηλαίων). Η πρώτη σπηλαιολογική εταιρία φαίνεται πως ιδρύθηκε στη Γαλλία το 1895, ενώ το πρώτο διεθνές συνέδριο σπηλαιολογίας έγινε στο Παρίσι το 1953[1].
Η σπηλαιολογία (γενικότερα στη σύγχρονη μορφή της) συνδυάζει γνωστικά πεδία διαφόρων επιστημών, όπως είναι η γεωλογία, η παλαιοντολογία, η ανθρωπολογία, η υδρολογία, η τoπογραφία, η βιολογία και η αρχαιολογία, ανάλογα με τον τύπο της επ΄ αυτής έρευνας.
Σπηλαιολογική ομάδα του Ε.Ο.Σ. Χανίων
Η σπηλαιολογική ομάδα του Ε.Ο.Σ. Χανίων δημιουργήθηκε το 1955 από τους Αντώνη Πλυμάκη και Χρήστο Χουλιόπουλο, οι οποίοι πέρα από τις ομορφιές της ορεινής Χανιώτικης γης, αποφάσισαν να κατέβουν και να γνωρίσουν τις ομορφιές, το μυστήριο και τον υπόγειο πλούτο αυτής της γης, των αμέτρητων σπηλαίων της.
Οι πρωτεργάτες αυτοί, πλαισιωμένοι με καμιά δεκαριά μέλη του Συλλόγου, χωρίς κανένα τεχνικό εφόδιο και καμιά τεχνική γνώση την εποχή εκείνη, ξεκίνησαν, φιλιώθηκαν με τη λάσπη, με τις σταγόνες νερού που έβρεχαν τα κεφάλια τους, με τις νυχτερίδες, που πολλές φορές στο πέταγμά τους, τους χτυπούσαν στο πρόσωπο και γνώρισαν στην χανιώτικη κοινωνία, αλλά και σε όλη την σπηλαιολογική κοινότητα της Ελλάδας, με την πάροδο των χρόνων, το μυστήριο και την ομορφιά που κρύβεται στον υπόγειο κόσμο.
Στα χρόνια που πέρασαν από την δημιουργία της ομάδας μας καταγράφηκαν 1.550 σπήλαια στο νομό Χανίων, εξερευνήθηκαν περί τα 250 από αυτά, καταγράφηκαν ιστορίες, θρύλοι και παραδόσεις των σπηλαίων, έγιναν πολλές ενέργειες ενημέ-ρωσης-ανάδειξης και προστασίας σπηλαίων, δημοσιεύθηκαν άρθρα και ανακοινώ-σεις, προσφέρθηκε βοήθεια σε Έλληνες και ξένους σπηλαιολόγους και επιστήμονες, συμμετείχαν σε σπηλαιοδιασώσεις και πολλά πολλά άλλα.
Τα χρόνια πέρασαν και φτάσαμε στην τελευταία δεκαετία όπου πολλοί νέοι και νέες πλαισίωσαν την σπηλαιολογική ομάδα, απέκτησαν εκπαίδευση και εμπειρίες συμμετέχοντας σε πανελλήνιες συναντήσεις και εξερευνήσεις, κοντά σε ονομαστούς σπηλαιολόγους και κατέβηκαν μέχρι και χίλια μέτρα κάτω από τη γη, στα διάσημα σπηλαιοβάραθρα του νομού μας, τον Γουργούθακα, το Μαύρο Σκιάδι, το Λιοντάρι και πολλά άλλα. Στην διάρκεια αυτών των τελευταίων χρόνων έγινε επίσης μεγάλη πρόοδος στην δραστηριότητα του canyoning, την τεχνική διάσχιση φαραγγιών, με συμμετοχή πολλών μελών της ομάδας σε πανελλήνιες σχολές και συναντήσεις canyoning, διασχίσεις και διασώσεις. Επίσης σε συνεργασία με μέλη ομοειδών Συλλόγων του νησιού μας, έχουν ασφαλίσει και χαρτογραφήσει πολλά νέα φαράγγια.
Ο Ε.Ο.Σ. Χανίων εντάχθηκε στην οικογένεια της Σπηλαιολογικής Ομοσπονδίας Ελλάδος τον Ιανουάριο του 2004.
Ο πρόεδρος του Ορειβατικού Συλλόγου Χανίων Σταύρος Μπαδογιάννης:
«Τα περισσότερα από τα 2.000 καταγεγραμμένα σπήλαια στον Νομό Χανίων δεν είναι όπως άλλα σπήλαια (Δυρού κ.λπ.) για να μπορούμε να έχουμε υποδομές και να είναι επισκέψιμα απ´ όλο τον κόσμο. Τα σπήλαια τα δικά μας, κατά τη μεγάλη τους πλειοψηφία, είναι βάραθρα, δηλαδή έχουν απότομες καταβάσεις αρχικά (σπηλαιοβάραθρα) και κατά συνέπεια σε αυτά μπορεί να μπει κόσμος, που έχει, όμως, κάνει κάποια μαθήματα σπηλαιολογίας, όπως αυτά που έκανε ο Ορειβατικός Σύλλογος Χανίων τα τελευταία τρία χρόνια σε αρκετούς Χανιώτες κι έτσι με ευκολία τώρα τριάντα άτομα περίπου, Χανιώτες, μπορούν να μπαίνουν στα σπήλαια αυτά με τον κατάλληλο εξοπλισμό και χωρίς να κινδυνεύουν ο Ορειβατικός Σύλλογος Χανίων αποβλέπει στο να δείξουμε τα σπήλαια αυτά καθώς τα γνωρίζουν πολλοί Ευρωπαίοι αλλά λίγοι Ελληνες. Κατά καιρούς έχονται σπηλαιολόγοι απ´ όλη την Ευρώπη, κατεβαίνουν στα βάραθρα αυτά με σκοινιά, χαρτογραφούν, φωτογραφίζουν, τα τελευταία χρόνια με τη βοήθεια και Χανιωτών. Και πλέον είναι μεγάλη χαρά για εμάς να μπορούν και οι Χανιώτες να βοηθούν αυτούς τους πολύ έμπειρους σπηλαιολόγους της υπόλοιπης Ευρώπης. Ευελπιστούμε σύντομα να γίνουν κάποιες υποτυπώδεις υποδομές για να μπορούν να τα επισκέπτονται σπηλαιολόγοι ή άνθρωποι που είναι εκπαιδευμένοι και μπορούν να μπαίνουν ακίνδυνα έχοντας μαζί τους τον κατάλληλο εξοπλισμό.
Δεν έχουμε σκοπό να κάνουμε σπήλαια επισκέψιμα σε πολύ κόσμο, όπως με ρώτησαν κάποιοι δημοσιογράφοι από την Αθήνα, γιατί αυτό απαιτεί πάρα πολλά χρήματα, πολλές υποδομές κ
αι μπορεί η καταστροφή να είναι μεγαλύτερη από το όποιο καλό.
Ο πρόδρομος, που έκανε σπουδαία δουλειά, ήταν ο Αντώνης Πλυμάκης, ο οποίος αν και είναι σε μεγάλη ηλικία είναι πάντα κοντά μας και μας βοηθάει. Τώρα έχουμε τριάντα μέλη στον Σύλλογο που ασχολούνται αποκλειστικά με τα σπήλαια και είναι μεγάλη η χαρά μας που αυτή η δραστηριότητα και η ενασχόληση θα διαιωνιστεί και θα τη γνωρίσουν και άλλοι άνθρωποι».
Μαζωνάκης Γιώργος, Έφορος Σπηλαιολογίας & Canyoning του ΕΟΣ Χανίων:
«Περισσότερο απ’ όλα μας ενδιαφέρει να δημιουργήσουμε μια όμορφη παρέα να κάνουμε δράσεις μακριά από τον πολιτισμό και ακόμα περισσότερο να κάνουμε αυτό που αγαπάμε με ασφάλεια και σεβασμό προς τα στοιχεία της φύσης».
Σεμινάρια-Σχολές
Ο Ορειβατικός Σύλλογος Χανίων σχεδόν κάθε έτος πραγματοποιεί Σεμινάρια Σπηλαιολογίας & Σχολές Canyoning. Τα σεμινάρια διοργανώνονται σύμφωνα με τους κανονισμούς εκπαίδευσης που έχει θεσπίσει η Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος. Απευθύνονται σε νέους και νέες που θέλουν να κάνουν τα πρώτα τους βήματα στην Σπηλαιολογία και στο Canyoning, αποκτώντας γνώσεις και τεχνικές, προκειμένου να μπορούν να προσεγγίζουν τα σπήλαια και τα φαράγγια με ασφάλεια, καθώς αφενός υπάρχουν κίνδυνοι, αφετέρου η προσπέλασή τους απαιτεί συχνά τη χρήση ειδικού εξοπλισμού. Στο Σεμινάρια οι συμμετέχοντες παρακολουθούν θεωρητικά & πρακτικά μαθήματα σχετικά με τη σχολή.
Η διάρκεια του εκάστοτε Σεμιναρίου/Σχολής, το αναλυτικό πρόγραμμα, ο κανονισμός λειτουργίας του, καθώς και οι αιτήσεις συμμετοχής σε αυτό θα διατίθενται στα γραφεία του Συλλόγου. Ο αριθμός των συμμετεχόντων είναι συνήθως περιορισμένος και τηρείται αυστηρά σειρά προτεραιότητας στις εγγραφές.
Διαβάστε περισσότερα
Σύμφωνα με καταγραφές του Αντώνιου Πλυμάκη και εξερευνήσεις πολλών Ελληνικών και ξένων αποστολών υπολογίζονται σε άνω των 2000. Να σημειωθεί πως ένα τμήμα του πολυπληθούς αρχείου δεν μπορεί να δημοσιευτεί λόγω της αρχαιολογικής σημαντικότητας σπηλαίων (Υπάρχει απαγόρευση δημοσίευσης από την Εφορία Παλαιοανθρωπολογίας της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας στην οποία και υπάγονται τα σπήλαια της Ελλάδος).
Ενδεικτικά αναφέρουμε τα παρακάτω και σύντομα θα περιγράψουμε με λεπτομέρειες αρκετά από αυτά.
Δράσεις της Σπηλαιολογικής Ομάδας του Ε.Ο.Σ. Χανίων