Το μεγαλύτερο, επιβλητικότερο και ομορφότερο φαράγγι, όχι μόνο στα Χανιά, αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη, είναι αυτό της Σαμαριάς. Γι' αυτό άλλωστε είναι και το πλέον γνωστό διεθνώς και το πλέον επισκέψιμο, αφού έχουν την τύχη να το διαβαίνουν πάνω από τριακόσιες χιλιάδες φυσιολάτρες κάθε χρόνο. Είναι ένα θαυμαστό τοπίο, με σπάνιους γεωλογικούς σχηματισμούς. Μοναδικός βιότοπος με ξεχωριστή σε πλούτο χλωρίδα και πανίδα, και μια πλούσια μυθολογία που φθάνει ως τα προϊστορικά χρόνια και ιστορία πολυτάραχη στη δύσκολη για την Κρήτη χρόνια.
- Το 1971 με το Εθνικό δίπλωμα προστασία της φύσης.
- Το 1973 ανακηρύχθηκε ως τόπος ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους.
- Το 1979 του απονεμήθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης το Ευρωπαϊκό Δίπλωμα, Α' κατηγορίας, προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος, που μέχρι τώρα ανανεώνεται κάθε πέντε χρόνια. Έγινε δηλαδή απονομή και τα έτη 1984, 1989, 1994, 1999, 2004 και 2009.
Η διάβαση του, με ταχύ βάδισμα μπορεί να πραγματοποιηθεί σε πέντε ή ολιγότερες ώρες αλλά, προτιμότερο είναι αυτή να μην γίνει σε ολιγότερες από 6 με 8 ώρες για να υπάρχει η δυνατότητα της άνετης απόλαυσης της ασύγκριτης ομορφιάς του.
Είναι επισκέψιμο συνήθως από την 1η Μάιου μέχρι τέλος Οκτωβρίου, εκτός αν υπάρ-ξουν δύσκολες καιρικές συνθήκες. Υπάρχουν φυλάκια της Κρατικής Υπηρεσίας (Δ/νση Δασών Χανίων), στην είσοδο του Φαραγγιού, στον οικισμό Σαμαριάς και στην έξοδο του Δρυμού. Επίσης το φαράγγι παρέχει υπηρεσίες γιατρού.
Το κυριότερο είδος της πανίδας του είναι το παγκόσμια γνωστό Κρητικό Αγρίμι (CAPRA AEGAGRUS CRETICA), ένα ζώο αφάνταστα όμορφο και λεβέντικο, που τώρα έχει πλέον διασωθεί και ζει ελεύθερο μόνο σ' αυτό το φαράγγι και τα τρία παράλληλα της Σαμαριάς. Από την χλωρίδα, ονομαστά είναι τα αιωνόβια τεράστια κυπα-ρίσσια, που από τα αρχαία χρόνια χρήσιμο- ποιούνταν για την ναυπήγηση πλοίων, από δε τους Μινωϊτες για τους κίονες των ανακτόρων της Κνωσού κ.λ.π.. Συνολικά υπάρχουν στο φαράγγι 450 είδη της Κρητικής χλωρίδας, από τα οποία 70 είναι εν-δημικά, φύονται δηλαδή μόνο σε αυτό.
Έχει πολλά στενώματα που έχουν ονομασθεί «πόρτες» αλλά το στενότερο, η «Σιδερόπορτα» έχει πλάτος μόνο τρία μέτρα ενώ το κατακόρυφο ύψος στις εκα-τέρωθεν πλευρές φθάνει από 300 μέχρι τα 700 μέτρα. Σε πολλά σημεία περνάτε πάνω από το ποτάμι του φαραγγιού με μικρά ξύλινα γεφυράκια. Στο φαράγγι υπήρχαν κατά τα αρχαία χρόνια ονομαστά Ιερά και Μαντεία, στη θέση δε της Αγίας Ρουμέλης η αρχαία πόλη ΤΑΡΑ στην οποία σώζεται μέχρι και σήμερα τμήμα του ναού του Απόλλωνα.
Για να το απολαύσετε, μπορείτε να συμμετάσχετε σε μια από τις εκδρομές που διορ-γανώνουν τα τουριστικά γραφεία της Κρήτης ή να φθάσετε ως την είσοδο του, στο ξακουστό οροπέδιο του Ομαλού (υψόμετρο 1.250 μ. σε από-σταση από ό δίπλωμα προστασία της φύσης.
- Το 1973 ανακηρύχθηκε ως τόπος ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους.
- Το 1979 του απονεμήθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης το Ευρωπαϊκό Δίπλωμα, Α' κατηγορίας, προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος, που μέχρι τώρα ανανεώνεται κάθε πέντε χρόνια. Έγινε
Χανιά 43 χλμ), με λεωφορείο της γραμμής του ΚΤΕΛ. Στον Ομαλό υπάρχουν ταβέρνες, μικρά ξενο-δοχεία και το Κέντρο Πληροφόρησης, είδος μικρού μουσείου, για την Σαμαριά και τα Λευκά Όρη.
Από την Αγία Ρουμέλη μπορείτε πάλι να αναχωρήσετε με ένα από τα σύγχρονα πλοι-άρια που σας μεταφέρουν ως τη Χώρα Σφακίων σε μια ώρα περίπου και από εκεί πάλι με τα λεωφορεία του ΚΤΕΛ για Χανιά, Ρέθυμνο κλπ. Επίσης υπάρχει πλοιάριο και προς τα δυτικά παραλιακά κέντρα Σούγια και Παλαιόχωρα.
Στην πεντακάθαρη και ειδυλλιακή παραλία της Αγίας Ρουμέλης, κάτω από τα πανύψηλα βουνά, μπορείτε να ξεκουραστείτε απολαμβάνοντας το κολύμπι στα νερά του Λιβυκού πελάγους και να γευματίσετε στις εκεί πολυάριθμες ταβέρνες, ακόμη και να διανυκτερεύσετε στα μικρά ξενοδοχεία της.